Sanal Evren Metaverse Nedir?
Metaverse: Artırılmış sanal gerçeklik cihazları ile oluşturulan algısal bir evrendir.
“Meta” ve “universe” kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşturulan bu ifadeye kısaca “evrenötesi” diyebiliriz. Peki bu terim bizlere neyi ifade ediyor? Kısaca açıklayalım.
Aklınıza gelebilecek her türlü dijital dünyaların birleştirilmesiyle oluşturulan sanal paylaşım alanı düşünün. İçinde tüm dijital dünyaların bulunduğu kurgusal evren… İşte evrenötesi’ni kısaca bu şekilde ifade edebiliriz. Bu sanal evrene:
Sanal Gerçeklik // Artırılmış Gerçeklik yoluyla ilerleyen zamanlarda ulaşmamız mümkün olacak.
Sanal Gerçeklik: Teknolojiden güç alınarak oluşturulan kurgular ile gerçek ve hayalin birleştirilmesi. Sanal öğrenme ortamları, gelişen teknolojinin eğitim-öğretim ortamlarına dahil edilmesiyle birlikte bireylerin öğrenme deneyimlerini zenginleştirmek için tasarlanmış platformlardır.
Artırılmış Gerçeklik: Yaşıyor olduğumuz gerçek dünyamızın, bilgisayar tarafından üretilen; ses, görüntü, grafik ve GPS verileriyle zenginleştirilerek meydana getirilen fiziksel görünümüdür.
Kısaca gerçekliğin bilgisayar tarafından değiştirilmesi ve artırılmasıdır.
Tabi ki şuanda günümüz teknolojisiyle böyle bir evren oluşturulması mümkün değil. 5G hatta 6G gibi ileri teknoloji ile oluşturulması söz konusudur. Mevcut internet hızlarımızda bu evren için yeterli değildir.
Günlük kullanıyor olduğumuz internet hızlarından çok daha hızlısına ihtiyaç duyacağız bu algısal evren için.
İlk Olarak Ne Zaman Bahsedildi?
Metaverse yani evrenötesi kavramından ilk olarak Neal Stephenson adlı yazar Snow Crash romanında bahsetti. Bu romanda gerçek insanların avatarlarının bulunduğu üç boyutlu sanal bir dünyaya “Metaverse” ismi veriliyordu. Bunun dışında bilim kurgu dünyasında birçok kez, bazıları Snow Crash’ten önce, metaverse benzeri sanal dünyalardan bahsedilmişti.
Bunun en iyi örneklerinden biri birkaç sene önce yayımlanarak daha sonra Film haline getirilen “Ready Player One” isimli kitaptır. Burada, insanlar sanal gerçeklik yoluyla dijital bir dünyada gerçek dünyada yaptıkları gibi zaman geçirerek etkileşim kurabiliyor.
Evrenötesi’ne benzer olarak gösterilebilecek bir diğer örnek de “Second Life” adlı oyunu örnek verebiliriz. İnternet tabanlı sanal bir dünyada geçen bu oyunda kendi avatarınızı oluşturabiliyor, insanlarla etkileşim kurabiliyor ve gerçek hayatta yaptığınız şeyleri sanal olarak gerçekleştirebiliyorsunuz. İşte Metaverse’ün de bunlara benzer bir dijital evren olması planlanmaktadır.
Mevcut olarak kullanıyor olduğumuz Web 2.0 Teknolojisinin geleceği olan Web 3.0 Teknolojisi sayesinde:
İnsanlar dijital platformlar yoluyla çevrimiçi olarak birbirleriyle iletişim kurabiliyorlar. Ancak Evrenötesi fikri, insan etkileşimlerinin boyutunu bundan çok daha farklı bir yere taşımayı planlamaktadır. Bu sayede biz kullanıcılar, Metaverse sayesinde kendimizi dijital bir evrenin içinde bulabileceğiz.
Kısa Sürede Nasıl Popüler Hale Geldi?
Bahsediyor olduğumuz bu kavramlar ve teknolojiler ile birlikte sıklıkla her dönemde yeni kavramlar / teknolojiler / projeler duyuyoruz ama etkileri kısa süreli olarak hayatımızdan bir süre sonra çıkıyor/unutuluyor. Ama bu Algısal Evren Metaverse Projesi popülerliğini her geçen gün artırıyor. Bunun başlıca sebebi ise:
Teknoloji devlerinin bu alana yaptıkları yatırımlardır diyebiliriz. Burada en çok Facebook şirketi karşımıza çıkıyor. Ancak artık Facebook dememiz doğru olmaz çünkü kurucu Zuckerberg şirketin adını “META” olarak değiştirdiğini bizlere duyurmuştu, buna ek olarak sürekli metaverse kavramından söz ederek insanlara neler katacağından bahsediyordu.
Meta şirketine göre Metaverse: “Sizinle aynı fiziksel alanda olmayan insanlarla bir şeyler oluşturabileceğiniz, etkileşim kurabileceğiniz, keşfedebileceğiniz bir dizi sanal alan.” olarak ifade edilmektedir.
Gelelim Mark Zuckerberg’in bu sanal evreni yaratma amacına… Daha iyi anlamamız için aşağıdaki videoyu izleyelim.
Popüler Evrenötesi Coinleri
Buraya kadar Metaverse hakkında temel bilgiler edinerek daha iyi anlamamızı sağladık. Konumuzun bu kısmında ise son olarak Metaverse’ün Popüler Coinlerinden bahsederek konumuzu tamamlayalım. Bunlara örnek verecek olursak:
Axie Infinity (AXS), Decentraland (MANA), The Sandbox (SAND), Starlink (Starl), Star Atlas (ATLAS) gibi coinleri sıralayabiliriz.
Axie Infinity: (AXS) “Axies" karakterleri ile oynanan blok zincir tabanlı bir video oyunudur. 2018 yılında kurulan Axie Ethereum blok zincirine kurulmuştur.
AXS, oyunun içindeki akış ve düzen açısından, pokemonlardan esinlenerek yaratılmıştır. Kendini diğer blok zincir tabanlı oyunlardan ayıran en önemli özelliği ise, her Axie’nin en fazla yedi kez üretilebilmesi ve böylece popülasyonun korunuyor olmasıdır.
Bunlara ek olarak Mayıs 2021 itibarıyla en pahalı NFT koleksiyonu unvanını ele geçirmiştir.
Decentraland: (MANA) 2015 yılında kurulan, Ethereum tabanlı merkezi olmayan 3D sanal gerçeklik platformudur. Decentraland, ağına dahil olan kullanıcılara çeşitli içerikler üreterek kazanç elde etme imkânı sunmaktadır ve ağın yerel token’ı MANA’dır.
The Sandbox: (SAND) 2011 yılında Merkeziyetsiz ortamda kurulmuş bir oyun ekosistemidir. Token’ı SAND’dır, aynı zamanda “play-to-earn” modelinin belirtecidir. SAND, Ethereum blok zinciri üzerine kuruludur. DAO ve NFT’lerin bir araya geldiği merkeziyetsiz bir platformdur.
Sandbox, blok zincir teknolojisinin, oyun dünyasına entegre olmasını sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Oyuncular, Sandbox’ta kendi yarattıkları blok zincir tabanlı karakterlerle oyun evreni içinde yer alıyorlar.
Starlink: (Starl) Starlink, topluluk odaklı ve ilk merkezi olmayan metaverse projesidir. Starlink projesi, sanal olarak uzayda bir evren oluşturup bu evren üzerinden insanların gayrimenkul, arazi, reklam panosu vb. ürünler satın almalarını ve ayrıca satın alınan ürünler aracılığı ile DeFi kapsamında pasif gelir elde etmelerini sağlamaktadır. Aynı zamanda uzay temalı ilk ve tek metaverse projesi olma unvanına sahiptir. Token’i ise STARL’dır.
Star Atlas: (ATLAS) 2021 yılında kurulan, oyun Metaverse’ünde yer alan çok oyunculu çevrimiçi bir oyundur. Oyunun yerel Token’i ATLAS’tır.
ATLAS, Solana blok zinciri üzerinde geliştirildi ayrıca erkeziyetsiz borsa Serum ve merkeziyeti olan borsa FTX tarafından desteklenmektedir.
Birden çok parametreyi aynı anda kullanıcısına sunan Star Atlas, hem yerel token’ı, gerçek para birimiyle değiştirilebiliyor, yüksek görüntü kalitesinde oyun oynanabiliyor hem de çeşitli stratejiler, ittifaklar, savaş ve bahis ile token kazanma imkânı bulunuyor.
Başka hiçbir oyunda bu kadar özellik bir araya gelmediğinden dolayı Star Atlas farklı konumlanmaktadır.
Kaynaklar
Paribu.com (Popüler Evrenötesi Coinleri Bölümündeki Coinlerin açıklamaları.)
Kaynak
Kaynak 2