Osmanlı’nın Robinsonları
Daniel Defoe’nun, dünya klasikleri arasına girmiş meşhur romanının kahramanı Robinson Cruose’u bilmeyen yoktur. Issız bir adaya düşen Robinson 28 yılını burada geçirmiştir. Gerçek bir hikâyeden yola çıkarak kurgulanan roman, Hıristiyanlık ve sömürgecilik propagandası yaptığı gerekçesiyle de eleştirilmiş aynı zamanda. Aynı çerçevede kaleme alınan İbni Tufeyl’in Hayy bin Yakzan isimli eseri ise çok daha eski tarihli olduğu halde pek bilinmez. Bu eserde de ıssız bir adada hayvanlarca büyütülen Hayy’ın, akıl ve düşünce yoluyla hakiki yaratıcıyı bulması konu edilir. Buraya kadarki kahramanlar hayal mahsulü idi. Osmanlı devrine ait aşağıdaki hikâye ise gerçeğin ta kendisidir…
Son zamanlarda Ukrayna-Kırım- Rusya üçgenindeki hadiselere dair üç-beş kelime işitmeyen, herhangi bir mecrada gözüne bir-iki kelime ilişmeyen herhalde yoktur. Bu coğrafya üzerine çeşitli çalışmalar yapmış olanımız da az değildir. Ama aynı üçgende bundan 277 yıl önce yaşanan ve hayatta kalabilen kahramanlarının yaklaşık yedi ayına, hatta neredeyse hepsinin canlarına mal olacak olan bir hadise var ki kuvvetle muhtemel onu bir yerlerde okuyup bilenimiz yok denecek kadar azdır.